Van larve tot tsjirpen: Uitgebreide strategieën tegen veenmollen

Inhoudsopgave

Veenmollen: Verborgen insecten in de tuin

Lange tijd was de veenmol een gevreesde plaag. Op veel plaatsen wordt de veenmol tegenwoordig echter nog maar zelden aangetroffen en worden beschadigde groenvoorzieningen meestal veroorzaakt door andere plagen.
De naam danken ze aan hun grote graafpoten, die lijken op de schoppen van een mol. Hoewel ze een indrukwekkende grootte van 4-5 cm bereiken, leven ze grotendeels onopgemerkt onder de grond. De larven verstoppen zich diep in de bodem, soms tot wel 3 meter diep om te overwinteren!

Ook de volwassen insecten brengen het grootste deel van hun leven ondergronds door. Ze komen alleen 's nachts tevoorschijn, aangetrokken door de duisternis. Slechts het tsjirpen van de mannetjes tijdens de paartijd verraadt hun aanwezigheid. Helaas wordt de veenmol vooral berucht vanwege de schade die ze aan gazons kunnen veroorzaken.

De schade ontstaat door hun graafactiviteiten, waarbij kleine wortels in de weg zitten. Dit resulteert in lelijke gaten, losse grasmatten en afgestorven grasvelden. Bij intensieve bezetting is bestrijding meestal onvermijdelijk. Bij lichte bezetting, met weinig schade, kun je overwegen de veenmollen te laten zitten ter behoud van de soort.

In dit artikel bespreken we wanneer bestrijding zinvol en noodzakelijk is, welke alternatieven er zijn en welke biologische maatregelen je kunt nemen.

SC-Nematoden tegen veenmollen en langpootmuggen

€ 9,99
€ 9,99
Aanbieding Uitverkocht
Inclusief btw.
Alle details bekijken

Levenscyclus van de veenmol: Van larve tot volwassen veenmol

Van ei tot larve:

De levenscyclus van de veenmol begint ondergronds. Na de paring in april/mei legt het vrouwtje tot 300 eieren in vuistgrote broedkamers. Om ideale, milde temperaturen te creëren, bijt het vrouwtje de vegetatie boven de broedkamer af, zodat zonlicht de grond kan verwarmen. Na ongeveer 10 dagen komen de larven uit en voeden zich aanvankelijk met plantaardig materiaal. Later worden ze alleseters.

💡 Wist je dat?

De volwassen veenmollen voeden zich zowel met plantendelen als met schadelijke insecten, insectenlarven en wormen. Vanwege hun voorkeur voor schadelijke larven worden ze eigenlijk als nuttige insecten beschouwd en kunnen ze in kleine aantallen in de tuin zeer positief bijdragen aan het ecologische evenwicht! Alleen een overbevolking van de forse veenmol kan problemen veroorzaken. Een veenmol in de tuin is dus zeker niet als een directe waarschuwing te beschouwen, maar kan zelfs zeer positief zijn.

Van larve tot veenmol

De ontwikkeling van de veenmol larve tot volwassen dier duurt ongeveer 2 tot 2 ½ jaar, voordat de larve na in totaal 10 vervellingen volwassen is. Het volwassen dier bereikt na nog een jaar de geslachtsrijpheid. Na succesvolle voortplanting sterven de volwassen dieren uiteindelijk af en maken ze plaats voor een nieuwe generatie veenmollen. De schade die de veenmol berucht heeft gemaakt, ontstaat meestal door de uitgebreide graafactiviteiten van de dieren. Tijdens het graven worden wortels doorgesneden, wat schade aan de bovenliggende planten kan veroorzaken. Er moet echter een aanzienlijke populatie aanwezig zijn om duidelijke schade te veroorzaken. Enkele veenmollen en hun larven zijn daarom geen reden tot zorg.

Natuurlijke bestrijding van veenmollen: Effectief bestrijden zonder chemicaliën

De bestrijding van veenmollen is een moreel dilemma: De populatie van de veenmol is de afgelopen decennia enorm afgenomen, waardoor ze tegenwoordig op de rode lijst als ernstig bedreigd worden vermeld. De noodzaak van actieve bestrijding moet dus zorgvuldig worden afgewogen en alleen in uiterste noodzaak worden uitgevoerd.

Bij lichte aantasting zonder intensieve gevolgen voor de plantenwereld moet omwille van het behoud van de soort van bestrijding worden afgezien. Omdat de veenmol zich ook voedt met schadelijke larven, wordt hij in matige aantallen zelfs als nuttig beschouwd! Heeft een plaag zich echter volledig gevestigd, dan is soms actieve interventie noodzakelijk. Wat kun je in dit geval doen tegen veenmol?

SC-Nematoden tegen veenmollen en langpootmuggen

€ 9,99
€ 9,99
Aanbieding Uitverkocht
Inclusief btw.
Alle details bekijken

Voordelen van biologische bestrijdingsmiddelen:

Wie zijn tuin wil redden, moet kiezen voor zachte, ecologische oplossingen om de belasting voor de soort en het ecosysteem zo laag mogelijk te houden. Nematoden tegen veenmollen bieden een ideale biologische oplossing tegen een overbevolking van het nachtactieve insect. De microscopisch kleine aaltjes zijn natuurlijke vijanden van de veenmollen en vallen deze in hun natuurlijke habitat aan. Zo kan de populatie effectief, maar zonder gebruik van giftige stoffen, worden gereguleerd. Een groot voordeel van nematoden tegen veenmollen is dat het natuurlijke evenwicht wordt benut en de populatie wordt gereguleerd tot een draaglijk niveau, maar niet volledig wordt uitgeroeid. Op deze manier wordt zowel de bedreigde populatie van de insecten beschermd als een schadelijke overbevolking tegengegaan. Ook andere nuttige dieren, planten, mensen en huisdieren blijven volledig ongehinderd door het gebruik van de onschadelijke nematoden.

Huismiddeltjes - Hoe effectief zijn ze?

Huismiddeltjes tegen de veenmollen suggereren dat een overbevolking ook kan worden bestreden met koffiedik of brandnetelgier. Bij zeer lichte aantasting kunnen deze maatregelen zeker eerste successen opleveren. Bij sterke aantasting wordt het gebruik van huismiddeltjes echter afgeraden, omdat beide methoden de populatie meestal eerder naar andere plekken verdrijven dan effectief te bestrijden. Bovendien kan het massale gebruik mogelijk negatief uitwerken op de toch al verzwakte planten, waardoor professionele, biologische oplossingen altijd de voorkeur verdienen boven huismiddeltjes.

🚨 Slakkenkorrels? Liever niet!

Wij raden ten zeerste af om slakkenkorrels te gebruiken tegen veenmollen (of andere tuindieren). Slakkenkorrels is giftig en vormt een gevaar voor kinderen en huisdieren die ermee in aanraking komen. Ook voor andere tuindieren, waaronder veel nuttige dieren, is het giftige slakkenkorrelsf een probleem: De wijngaardslak bijvoorbeeld, staat onder bescherming en moet bij bestrijding worden gespaard. Nuttige dieren zoals vogels, hagedissen, padden en egels kunnen het gif actief opnemen door het rechtstreeks eten van slakkenkorrels of passief door het eten van vergiftigde slakken. In beide gevallen ondergaan ook de nuttige tuindieren vergiftigingsverschijnselen en sterven in veel gevallen door de gifstoffen. Een wijdverspreid gebruik van gifstoffen mag dus nooit de eerste keuze zijn, maar moet altijd worden vervangen door gerichte biologische bestrijding van de betreffende plaag.

Het habitat en schadebeeld van de veenmol

De veenmol zou waarschijnlijk niet als plaag worden gezien als zijn voorkeursleefgebied niet zou botsen met onze nuttige en recreatieve gebieden. De veenmol legt in zijn leven vrij grote ondergrondse afstanden af, waarvoor hij uitgestrekte ondergrondse tunnels bouwt. Het robuuste insect geeft de voorkeur aan open ruimtes, waar geen boomwortels of andere obstakels in de weg staan. Daarom vestigt het zich steeds weer onder onze gazons, op golfbanen, in parken of op bewerkte en onbewerkte akkers.

Een kleine tot matige aanwezigheid valt misschien niet eens op, omdat de schade afhankelijk van de populatiegrootte beperkt blijft en grote populaties tegenwoordig eerder uitzondering zijn. Maar hoe groter de populatie, hoe zichtbaarder de gaten in het gras worden. Het resultaat is verzwakte, vergeelde en afgestorven plantendelen, en een losse grasmat door het gebrek aan wortelverbinding met de grond. Schade van deze omvang kan natuurlijk niet zomaar genegeerd worden en vereist actief ingrijpen.

SC-Nematoden tegen veenmollen en langpootmuggen

€ 9,99
€ 9,99
Aanbieding Uitverkocht
Inclusief btw.
Alle details bekijken

In het beste geval komt het echter niet zover: de populatie van de veenmol is in de afgelopen decennia zo sterk afgenomen dat een schadelijke plaag nauwelijks meer voorkomt en dan een uitzondering is. Het is dus altijd de moeite waard om goed naar de omvang en oorzaak van de schade te kijken, zodat je de juiste maatregelen kunt nemen in overeenstemming met natuurbescherming.

Preventieve maatregelen tegen veenmollen

In het beste geval houdt het natuurlijke evenwicht de balans tussen nuttige en schadelijke organismen op een organische manier, zodat er geen aanzienlijke schade ontstaat, zelfs als er enkele schadelijke organismen aanwezig zijn. De aanwezigheid van plagen is op zichzelf namelijk geen reden tot zorg, maar een onderdeel van een divers ecosysteem. Pas als de plagen in aantal de nuttige organismen overtreffen, treden de eerste negatieve effecten op. Het natuurlijke evenwicht is verstoord. Dit kan verschillende oorzaken hebben, maar meestal hangt een onevenwicht samen met een beperkte soortenrijkdom.

De afname van de soortenrijkdom is passief te wijten aan de beperking van beschikbare leefruimte en voedsel, en actief aan het gebruik van pesticiden, die ook nuttige delen van het ecosysteem treffen. Maar hoe kun je veenmollen verdrijven zonder het natuurlijke evenwicht te verstoren? Kun je misschien zelfs actief een plaag voorkomen?

Wie een plaag met schadelijke organismen zoals veenmollen wil voorkomen, investeert het beste in een gezonde tuin en een gevarieerde flora en fauna. Allerlei nuttige dieren zoals egels, spitsmuizen, vogels en padden kun je actief naar je tuin lokken door ze een aangename leefomgeving te bieden:

  • Voldoende schuilplaatsen, zoals kleinere en grotere takken- en houtstapels, compost- en bladhopen, werken al wonderen! 
  • Ook beschermde, ondiepe en gemakkelijk toegankelijke waterplaatsen verhogen de aantrekkelijkheid van je tuin voor nuttige dieren. Zorg voor “insectenladders” die bijen en vlinders in staat stellen om water te drinken zonder erin te vallen!
  • Maairobots moeten niet tijdens de avonduren werken, omdat dit steeds weer tot bloedige ongelukken met egels leidt. 
  • Verschillende wilde bloemen en insectenweides lokken bijen, vlinders en andere insecten naar je tuin, die de basis vormen voor een soortenrijk ecosysteem.
  • Vogelhuisjes en vleermuiskasten trekken deze nuttige vijanden van schadelijke insecten aan, zodat roodborstjes en pimpelmezen al snel de wacht overnemen!

Al deze nuttige dieren werken actief en zelfstandig tegen plagen en hun larven, zodat een overpopulatie van schadelijke organismen meestal effectief wordt voorkomen. Als een plaag zoals die van de veenmol echter niet preventief kan worden voorkomen, zijn natuurlijke, duurzame oplossingen zoals nematoden geschikt voor de bestrijding. Het gebruik van pesticiden en chemische meststoffen moet daarnaast worden vermeden voor een gezond ecosysteem, omdat deze zenuwgiffen ook nuttige organismen aantasten. In plaats daarvan kunnen biologische oplossingen worden gebruikt, die het natuurlijke evenwicht ondersteunen.

1 5

Onze aanbeveling

SC-Nematoden tegen veenmollen en langpootmuggen
Sterren
Vanaf € 9,99